нәкъ көненә

көнен эшли, төнен ял итә — днём рабо́тает, по ноча́м отдыха́ет

төнен дими, көнен дими (димичә) — днём и но́чью, су́тки напролёт; без сна и о́тдыха

кояшлы көн — со́лнечный денёк

шул ук көнне — в тот же (са́мый) день; в оди́н и тот же день

көн яктысында — при дневно́м све́те

көннәр озыная — дни стано́вятся длинне́е; дни прибавля́ют(ся)

көннең киче бар — у дня есть ве́чер

көнен барып көнен кайту — съе́здить в оди́н день

көнне үткәрү — проводи́ть день, корота́ть вре́мя

көн авышты — вре́мя уже́ за́ полдень

бүген нинди көн — како́й сего́дня день? како́е сего́дня число́?

атнаның беренче көне — пе́рвый день неде́ли

җыелышның көнен билгеләү — назна́чить день (да́ту) собра́ния

нәкъ көненә — то́чно в назна́ченный срок; день в день

айның соңгы көннәрендә — в после́дних чи́слах ме́сяца

шушы көннәрдә — со дня на́ день; в оди́н из ближа́йших дней

хатның язылу көне — да́та написа́ния письма́

Җиңү көне бәйрәме — пра́здник Дня побе́ды

туган көнне билгеләү — отме́тить день рожде́ния

кабул итү көне — приёмный день

ял көне — выходно́й день

үткән көн — тре́тьего дня, позавчера́

икенче көнгә калдыру — отложи́ть на друго́й день

моннан берничә көн элек — не́сколько дней тому́ наза́д; за не́сколько дней до э́того

бүгенге көн белән яшәү — жить сего́дняшним днём

көн көнгә охшамас — день на́ день не прихо́дится

нәкъ көне! — как раз (са́мое) вре́мя! са́мое удо́бное вре́мя!

бу көннән башлап — с э́того вре́мени (дня)

көне килгәч сөйләрмен — придёт срок (вре́мя), расскажу́

революция көннәрендә — в пери́од револю́ции

картлык көннәре — ста́рческий пери́од, ста́рческая жизнь, ста́рость

көне көне белән — вре́мя от вре́мени; времена́ми

көн туды — со́лнце взошло́

көн бату — захо́д со́лнца; зака́т

көн кыздыра — со́лнце печёт

ашлыкны көнгә тарату — суши́ть зерно́ на со́лнце

көн бозылды — пого́да испо́ртилась

иртәгә көн аяз булачак — за́втра бу́дет я́сная пого́да

синең көннәр алда әле — твоя́ жизнь ещё впереди́

нинди көнгә калдык бит! — кака́я у́часть (нас) пости́гла! до чего́ (мы) до́жили

көн дими, төн дими — не счита́ясь со вре́менем; кру́глые су́тки

көн дә бәйрәм, көн дә туй — ка́ждый день пра́здник

көн дә көн дә — каждодне́вно, постоя́нно; день за днём

көн (көннең) кадагына сугу — ≈≈ на зло́бу дня

көн күзе йомылу — темне́ть

көн тәртибе — пове́стка (поря́док) дня

көн үткән саен — с ка́ждым днём; день ото дня́, чем да́льше

көнгә чыгару — вы́вести на чи́стую во́ду; разоблачи́ть

көне белән — день в день

көне бүген түгел — ещё не наста́ло вре́мя; не сего́дня, когда́-нибудь да попадёшь

көне җитеп килү — быть на снося́х

көннәр эчендә — в счи́танные дни

көннең кадагына сугу — затра́гивать зло́бу дня; быть злободне́вным, своевре́менным

көннең көнендә — ка́ждый день; что ни день, то; изо дня́ в день, ежедне́вно

үз урындыгым — свой стул

үз урыным — своё ме́сто

үз хуҗалыгың белән яшәү — жить свои́м ли́чным хозя́йством

үз йортыңны салу — постро́ить свой дом

үз анасы — его́ родна́я мать

үз кешеләр — свои́ (бли́зкие) лю́ди

бала үз телендә нидер әйтә — ребёнок на своём языке́ что́-то говори́т

үз акылыңда (булу) — в своём уме́, без поте́ри па́мяти и́ли созна́ния

үз алдына — само́ по себе́; самостоя́тельно

үз аршыныңа үлчәү — ме́рить на свой арши́н

үз башыннан чыгару — выду́мывать, сочиня́ть небыли́цу

үз белдеге белән (белдегенчә) — по своему́ усмотре́нию; без разреше́ния, самово́льно

үз вакытында — своевре́менно, в своё вре́мя; в по́ру, во́время

үз дигәненә ирешү — доби́ться своего́

үз дигәнеңдә тору — наста́ивать на своём, упо́рствовать

үз дигәнеңчә — по-сво́ему, по своему́ жела́нию, по свое́й во́ле

үз җае белән — свои́м хо́дом, свои́м чередо́м

үз җилкәсенә алу — брать (взять) под свою́ отве́тственность, приня́ть на свои́ пле́чи

үз җилкәсендә тату — испыта́ть на свое́й шку́ре

үз ирке белән — доброво́льно, по свое́й во́ле

үз кабыңа бикләнү — уходи́ть в свою́ скорлупу́

үз казаныңда кайнау — вари́ться в со́бственном соку́

үз кайгысы кайгы — то́лько своё, до чужо́го (посторо́ннего) де́ла нет

үз каны (сөяге) — свой ро́дственник

үз кеше — свой челове́к; свой брат, свой в до́ску

үз колагыңа (үз күзеңә) үзең ышанмау — не ве́рить свои́м уша́м (глаза́м)

үз көне — ли́чная, самостоя́тельная жизнь

үз көчеңә керү — взять си́лу, войти́ в си́лу, стать жизнеспосо́бным, окре́пнуть

үз көчеңдә калу — в си́ле (в си́лах)

үз кулы белән — доброво́льно, по свое́й во́ле

үз күзлегеннән карау — смотре́ть со свое́й колоко́льни

үз манарасыннан торып сөйләү (карау) — говори́ть (смотре́ть) со свое́й колоко́льни

үз өстенә — на себя́, на свою́ го́лову

үз сүзен итү — сде́лать по-сво́ему, по своему́ жела́нию

үз урынына кую (утырту) — поста́вить на (своё) ме́сто, указа́ть (его́) ме́сто

үз урыныңны белү — знать своё ме́сто

үз үлеме белән үлү — умере́ть свое́й сме́ртью

үз хәле хәл — не до други́х; до други́х де́ла нет

үз чиратыңда (нәүбәтеңдә) — в свою́ о́чередь

үз эченә бикләнү — замкну́ться; станови́ться необщи́тельным

үз эшеңдә булу — де́лать своё де́ло; не обраща́ть внима́ния на друго́е

үз юлыңда (йөрү) — идти́ свое́й доро́гой (свои́м путём)

үз юлың белән бару — идти́ свое́й доро́гой (свои́м путём); поступа́ть самостоя́тельно (незави́симо, по своему́ жела́нию, по свое́й во́ле)

үз ягына аудару — перетяну́ть на свою́ сто́рону